Thực hiện theo Quyết định số 02/QĐ-TTg ngày 05/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế – xã hội của 53 dân tộc thiểu số; trong đó quy định Tổng cục Thống kê chủ trì phối hợp với Ủy ban Dân tộc thực hiện cuộc điều tra với chu kỳ 05 một lần. Lần thứ nhất năm 2015; lần thứ 2 vào năm 2019 và lần 3 vào năm 2024.
Ngày 22/5/2024 Cục Thống kê tỉnh Vĩnh Phúc ban hành Kế hoạch số 278/KH-CTK thực hiện Phương án Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số năm 2024.
- Địa bàn tiến hành trên phạm vi 6/9 huyện, thành phố.
- Đối tượng điều tra là hộ dân cư người dân tộc thiểu số (Hộ DTTS);
- Nhân khẩu thực tế thường trú tại các hộ DTTS tính đến thời điểm điều tra (bao gồm cả những người thuộc lực lượng vũ trang hiện đang ăn, ngủ tại hộ), không bao gồm những người đang sống trong khu vực quản lý riêng của quân đội và công an;
- Tình hình kinh tế, an sinh xã hội, văn hóa, y tế, giáo dục của xã/thị trấn thuộc vùng dân tộc thiểu số và miền núi theo Quyết định số 861/QĐ-TTg và các xã/phường/thị trấn (viết gọn là xã) không thuộc các khu vực trên nhưng có nhiều người dân tộc thiểu số sinh sống được chọn vào mẫu điều tra.
Trong cuộc điều tra này, địa bàn vùng dân tộc thiểu số được quy định là địa bàn có số lượng người dân tộc thiểu số đang sinh sống chiếm từ 15% trở lên so với tổng số dân của địa bàn.
- Đối với hộ dân tộc thiểu số, sẽ thu thập các các thông tin: Nhân khẩu học của dân số; giáo dục; di cư; hôn nhân; sử dụng bảo hiểm y tế; việc làm; lịch sử sinh và tình hình sử dụng biện pháp tránh thai của nữ từ 10-49 tuổi; thông tin người chết của hộ trong 12 tháng qua; nhà ở và điều kiện sinh hoạt của hộ; đất ở, đất sản xuất của hộ; một số loại gia súc chủ yếu của hộ; tình hình tiếp cận dịch vụ công cộng của hộ.
- Đối với UBND xã, sẽ thu thập các thông tin: Đặc điểm của xã; sử dụng điện, đường, giao thông; trường học và trình độ giáo viên; nhà văn hóa; y tế và vệ sinh môi trường; chợ; trình độ của cán bộ, công chức cấp xã; tôn giáo, tín ngưỡng; mức độ phủ sóng điện thoại và internet.
Cùng với công tác thông tin được các cơ quan thực hiện cuộc Điều tra chú trọng triển khai với nhiều hình thức phong phú, thì việc phát huy vai trò của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số có ý nghĩa quan trọng, đóng góp vào thành công của cuộc Điều tra.
Trong thư ngỏ gửi già làng, trưởng bản, Người có uy tín, Tổng cục Thống kê mong muốn, với uy tín của mình, đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số là lực lượng tiên phong tại cơ sở trong tuyên truyền, vận động đồng bào các dân tộc thiểu số chủ động, tích cực phối hợp cung cấp thông tin cho điều tra viên hoàn thành nhiệm vụ
Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số năm 2024 được thực hiện nhằm phản ánh thực trạng kinh tế - xã hội của vùng dân tộc thiểu số để biên soạn các chỉ tiêu thống kê thuộc Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia và Hệ thống chỉ tiêu thống kê về công tác dân tộc phục vụ xây dựng và hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội cho các vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2026 - 2030. Đồng thời làm cơ sở cập nhật hệ thống thông tin, dữ liệu thống kê về dân tộc thiểu số tại Việt Nam.
Thông tin và số liệu thu thập được trong cuộc điều tra này là cơ sở vững chắc cho việc xây dựng chính sách phát triển kinh tế - xã hội cho đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng và góp phần vào sự phát triển bền vững chung của đất nước./.
Tạ Thị Lệ Quyên-Phòng Chính sách DT